Reactie van Tweede Kamerlid Thierry Aartsen op de conclusies van de parlementaire enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening:
Afgelopen week presenteerde de parlementaire enquêtecommissie waar ik onderdeel van uitmaakte haar rapport “Blind voor mens en recht”. Duizenden onschuldige mensen hebben door het toeslagenschandaal jarenlang in diepe ellende gezeten. Zij werden onterecht als fraudeur bestempeld, kwamen in diepe financiële problemen en raakten door toedoen van de overheid hun huis kwijt. Sommigen raakten zelfs hun kinderen kwijt.
Veel van wat er is gebeurd, was al bekend. Maar waarom dit alles heeft kunnen gebeuren, daar was nog geen onderzoek naar gedaan. Ik ben er gepast trots op dat ik vanuit de VVD een belangrijke bijdrage heb mogen leveren aan deze enquête. Juist als liberaal wil je te allen tijde voorkomen dat individuen machteloos tegenover een almachtige overheid komen te staan en vermorzeld raken in de bureaucratie.
Het rapport staat vol harde conclusies over het verleden en aanbevelingen om ellende in de toekomst te voorkomen. De commissie is hard voor alle betrokken partijen: kabinet, ambtenaren, rechters maar ook Kamerleden en journalisten.
In een verhard politiek en maatschappelijk klimaat zijn de drie staatsmachten blind geweest voor mens en recht, waardoor levens zijn vermorzeld. Het is pijnlijk dat juist het systeem van sociale zekerheid en toeslagen, dat is bedoeld om mensen te ondersteunen, diezelfde mensen in de vernieling heeft geholpen. Het kabinet en het parlement hebben gefaald, de uitvoering heeft onrechtmatig gehandeld en de rechtspraak is tekortgeschoten in het bieden van bescherming aan mensen. Hierdoor zijn grondrechten van mensen geschonden en is de rechtsstaat terzijde geschoven. Daar liggen patronen aan ten grondslag die tot op de dag van vandaag nog niet doorbroken zijn.
Dat is eigenlijk de zwaarste conclusie die we hebben moeten trekken: het kan weer gebeuren. Het probleem zat hem niet zo zeer in één wet die slecht was, in één organisatie die fouten maakte of één persoon die verkeerde keuzes maakte. Het is een patroon van blindheid bij alle mensen die een verantwoordelijkheid hebben in onze rechtstaat: bewindspersonen, Kamerleden, ambtenaren, rechters en journalisten.
Met dit rapport zijn de problemen niet opgelost. Maar het is wel een enorm belangrijk onderdeel in het structureel oplossen van de blindheid die nog steeds aanwezig is.
Meer weten over het rapport? Lees hier alle conclusies, aanbevelingen en verdiepingshoofdstukken.
