We worden overspoeld met nieuws over handelstarieven. Dit zorgt voor onzekerheid bij iedereen. Een handelsoorlog tussen de VS en Europa is net op tijd gepauzeerd, maar China en de VS hebben duizelingwekkende tarieven van meer dan 100% aan elkaar opgelegd. Dit is geen doordacht beleid, maar schadelijk populisme dat de wereldeconomie bedreigt.
De VVD staat pal voor vrijhandel. Vrije en eerlijke handel leidt tot meer concurrentie, efficiëntie en productiviteit; de voorwaarden voor meer economische groei, lagere prijzen en meer welvaart. Deze tarieven vanuit de VS werken juist vrijhandel tegen en zorgen er alleen voor dat wij allemaal meer betalen voor onze boodschappen.
Bovendien zorgt de dreiging van een handelsoorlog voor grote onzekerheid. Dit ondermijnt het vertrouwen in de markt, waardoor ondernemers en andere werkenden minder durven te investeren of te beleggen. Dat is funest voor onze economie op de lange termijn en zorgt ervoor dat we misschien wel onnodig in een recessie belanden.
Zoals ik enkele weken geleden in mijn speech betoogde, is het tijd dat we geopolitiek volwassen worden. Dat begint bij het erkennen van onze positie: Nederland is kampioen globalisering; wij verdienen 1/3 van ons nationaal inkomen met handel. Daarom zal een wereldwijde recessie voor ons grotere gevolgen hebben dan voor andere landen. Het is daarom ook goed dat minister Heinen de financiën van Nederland op orde houdt, zodat we voorbereid zijn voor eventueel economisch zwaardere tijden.
De tarieven van de VS treffen de gehele EU en daarom is Europese eenheid cruciaal. In deze situatie moet de EU haar economische gewicht in de schaal leggen. Zich gedragen als de grootmacht die het kan zijn. Op handelsgebied is de EU een reus met 450 miljoen consumenten. Die macht moeten we gebruiken.
De VS heeft de hoge tarieven aan de EU voor 90 dagen gepauzeerd. We hebben nu 90 dagen om samen met de VS te onderhandelen om ervoor te zorgen dat Trump met zijn beleid niet onnodig de portemonnee van de hardwerkende Nederlander, Europeaan en Amerikaan raakt. Juist Nederland als trans-Atlantisch land, moet pleiten voor dialoog.
Tegelijkertijd respecteert President Trump macht: we moeten onderhandelen vanuit een sterke positie. Dit vraagt om vrijhandel met spierballen. We moeten bereid zijn om onze belangen te verdedigen en stevig terug te slaan indien nodig om een gelijk speelveld af te dwingen en om de Amerikanen aan tafel te krijgen. Denk aan hogere tarieven op producten uit Republikeinse staten en swing-states. Wat de VVD betreft mag de EU ook voorbereidingen treffen voor het aanpakken van Amerikaanse techbedrijven.
De beste reactie tegen deze tarieven en onzekerheid is een EU die beter kan concurreren met de rest van de wereld. Dit betekent minder verschillende regels op de interne markt, versterking van ons concurrentievermogen, meer (defensie-)industrie, en het voltooien van de kapitaalmarktunie zodat we makkelijk over de grens kunnen investeren.
We zullen ook met spoed nieuwe partners aan ons moeten binden, zodat we minder afhankelijk zijn van de grillen van Xi en Trump. Dit is geen ‘decoupling’, maar noodzakelijke ‘de-risking’ om onze strategische soevereiniteit te waarborgen. Actieve diversificatie via nieuwe en versterkte handelsrelaties is essentieel voor onze afzetmarkten, toegang tot kritieke grondstoffen (onmisbaar voor o.a. de energietransitie) en energiezekerheid.
Het is daarom van groot belang dat de Tweede Kamer de ratificatie van nieuwe partnerschappen, zoals met Zuid-Amerika (Mercosur), Canada, Mexico en India, niet bemoeilijkt. Juist deze deals verankeren partners aan Europa in plaats van aan China of Rusland en geven ons toegang tot cruciale grondstoffen. Als partijen als de PVV, GL/PvdA, NSC en BBB specifiek voor het Mercosurhandelsverdrag blijven liggen, spelen ze alleen Xi en Trump in de kaart en ondermijnen ze onze strategische positie.
