Na bijna 14 jaar neemt Mark Rutte afscheid als premier van Nederland. Een bijzonder moment, want hij is de langstzittende premier in de geschiedenis van ons land. Voor veel Nederlanders is Rutte de enige premier die ze ooit gekend hebben.
Dit is een uitgelezen moment om terug te blikken op meer dan 5000 dagen premierschap. Waarin Rutte vier kabinetten leidde, met hoogte- en dieptepunten. Nu neemt hij afscheid, maar zijn werk is nog niet af. In zijn nieuwe rol als secretaris-generaal van de NAVO zal hij zich blijven inzetten voor de veiligheid en stabiliteit van Nederland en de rest van de wereld.
Bedankt Mark. We gaan je missen.
Kabinet-Rutte I
(14-10-2010 tot 5-11-2012)
Met Rutte aan het roer steeg de VVD in de verkiezingen van 2010 van 22 naar 31 zetels. Als leider van de grootste partij mocht hij de leiding nemen in de formatie. Er kwam een unieke coalitie uit van VVD en CDA, met gedoogsteun van de PVV. Rutte werd de eerste premier van VVD-huize en de eerste liberale premier in bijna een eeuw.
Op 21 april 2012 viel het kabinet na het Catshuisoverleg. Een paar dagen later sloot Rutte met een deel van de oppositie het zogenaamde ‘Lenteakkoord’ over de begroting. Het begrotingstekort liep daardoor terug naar de afgesproken 3%.
Kabinet-Rutte II
(5-11-2012 tot 26-10-2017)
Verantwoordelijkheid nemen werd beloond bij de vervroegde verkiezingen: de VVD haalde in totaal 41 zetels. Rutte II was een meerderheidscoalitie bestaande uit VVD en PvdA, de twee grote winnaars van de verkiezingen. Het was de eerste keer dat het staatshoofd geen rol speelde in de formatie.
Rutte II werd het langstzittende kabinet sinds de Tweede Wereldoorlog. Het loodste Nederland door economisch zware tijden na de kredietcrisis en de schuldencrisis. In 2014 werd het kabinet geconfronteerd met een zwarte bladzijde in de Nederlandse geschiedenis, toen vlucht MH17 werd neergeschoten. Rutte benadrukte dat Nederland niet zal rusten tot de daders zijn opgespoord en hun straf hebben gekregen.
Kabinet-Rutte III
(26-10-2017 tot 10-1-2022)
In 2017 werd de VVD opnieuw de grootste partij, met 33 zetels. Na de formatie presenteerde Rutte zijn derde kabinet, bestaande uit VVD, CDA, ChristenUnie en D66. Rutte III slaagde er onder andere in een Pensioenakkoord en een Klimaatakkoord te sluiten, waarmee doorbraken op die terreinen werden bereikt.
Begin 2020 brak de coronacrisis uit en hield Rutte zijn beroemde televisietoespraak vanuit het Torentje. Dat was voor het eerst sinds 1973. Destijds sprak premier Den Uyl het land toe tijdens de oliecrisis.
Naar aanleiding van de kinderopvangtoeslagaffaire trad het kabinet af op 15 januari 2021. Het demissionaire kabinet regeerde door tot januari 2022.
Kabinet-Rutte IV
(10-1-2022 tot 7-7-2024)
De VVD werd in 2021 wederom de grootste partij, met 34 zetels. Hierop volgde Rutte IV, een kabinet bestaande uit VVD, D66, CDA en ChristenUnie.
Het kabinet regeert in roerige tijden. Rutte IV kreeg vrijwel direct met een internationale crisis te maken toen Vladimir Poetin besloot Oekraïne aan te vallen. Het kabinet besloot Oekraïne op allerlei manieren te steunen. Bovendien investeert Nederland nu veel meer geld in defensie en halen we weer de 2% NAVO-norm. Het kabinet kiest ook voor meer kernenergie, om de klimaatdoelen te halen en minder afhankelijk te worden van Rusland en het Midden-Oosten.
Ook andere grote uitdagingen liggen op het bordje van dit kabinet, zoals de stikstofcrisis, een vastlopende woningmarkt en een hoge instroom van asielzoekers. Op 7 juli 2023 viel het kabinet na maanden overleg over asielbeleid. Rutte kondigde aan niet opnieuw lijsttrekker te worden voor de VVD. Op 14 augustus dat jaar werd bekend dat Dilan Yeşilgöz-Zegerius hem zou opvolgen als partijleider en lijsttrekker.
Na bijna 14 jaar premierschap en 18 jaar leiderschap van de VVD neemt Rutte binnenkort afscheid. Zijn stempel op de Nederlandse politiek zal nog lang voelbaar blijven.
Kijk de afscheidstoespraak van Mark Rutte in het torentje terug. Lees meer over zijn vertrek naar de NAVO of volg onze liveblog over zijn vertrek.
